11. Stress tijdens je jeugd

De hersenen zijn plastisch gedurende je hele leven (neuroplasticiteit)... maar het is vooral 'kneedbaar' tijdens de kindertijd (0-7j).

Dat betekent dat elke stressvolle ervaring die je als kind had (zelfs de dingen die nu banaal lijken) ... waarschijnlijk een veel grotere impact had op het vormgeven van de reacties van je zenuwstelsel van vandaag.

Het is al lang bekend dat er een verband bestaat tussen een stressvolle jeugd en het risico op aandoeningen zoals het ontwikkelen van depressie of angst op volwassen leeftijd. Voor de meeste mensen is deze link logisch. Het voelt natuurlijk dat emotionele tegenspoed in het vroege leven kan leiden tot problemen met emotionele verwerking later in het leven. Het helpt ook dat dit idee goed is bewezen door jaren van wetenschappelijk onderzoek.

Een idee waar je misschien minder bekend mee bent, maar dat even goed wordt ondersteund door het onderzoek, is dat stressvolle situatie in de kindertijd sterk verbonden is met lichamelijke gezondheid op volwassen leeftijd. Opvallend is dat degenen die in de kindertijd aan overmatige stress zijn blootgesteld, een veel hoger risico lopen op het ontwikkelen van chronische pijn op volwassen leeftijd, of die pijn nu begon met een blessure of gewoon uit het niets opkwam.

We hebben nog steeds niet alle antwoorden over hoe dit gebeurt en waarom. Maar we hebben onbetwistbaar bewijs dat deze links bestaan, sterke aanwijzingen over waarom, en onderzoek waaruit blijkt dat behandelingen gericht op stress bij kinderen de symptomen voor zowel lichamelijke als geestelijke gezondheidsproblemen aanzienlijk kunnen verminderen.

Dit is wat we wel weten: traumatische ervaringen bij kinderen heeft een enorme impact op het ontwikkelende brein. Studies hebben aangetoond dat stress en tegenslag bij kinderen de groei en ontwikkeling van de hersenen beïnvloeden in verschillende belangrijke regio's, waaronder de hippocampus, prefrontale cortex en amygdala. Afhankelijk van het niveau van die gebeurtenissen, kunnen er ook zwakkere banden tussen deze regio's zijn. Dat is heel belangrijk, want die gebieden spelen een belangrijke rol bij emotie, geheugen, stressmanagement, beslissingen nemen, zelfregulerend en angst verwerken. Er wordt aangenomen dat deze veranderingen in de hersenen de reden kunnen zijn waarom mensen met meer tegenspoed in de kindertijd jaren na het trauma een hoger risico lopen op mentale en fysieke aandoeningen.

De combinatie van deze hersengebieden bepaalt hoeje op stress reageert, wat betekent dat veranderingen in hun ontwikkeling je vatbaar kunnen maken voor verschillende soorten stressreacties.

Een daarvan is hypervigilentie (het zich bedreigd voelende individu is waakzaam, op zijn hoede, en niets mag aan de aandacht ontsnappen), waarbij je hersenen dagelijkse stress als een bedreiging zien. Na verloop van tijd kan dit angst veroorzaken en een ongelooflijk gevoelig pijnsysteem creëren. Dit geldt met name voor mensen die vormen van tegenspoed in hun jeugd hebben meegemaakt die zich bedreigend voelden, zoals fysiek of seksueel misbruik.

Een andere uitkomst van deze veranderingen kan verhoogde mentale herkauwing zijn, waarbij je hersenen constant bezig zijn met de negatieve aspecten van wat er gebeurt zonder de probleemoplossende vaardigheden aan te gaan. Ruminatie (het herhaaldelijk langdurig denken over (of herkauwen van) je gevoelens en problemen) is een fragiele toegangspoort tot depressie, en kan je ook verhinderen om de interne apotheek van je hersenen te ontgrendelen als het om lichamelijke symptomen gaat.

Er zijn een heleboel andere mogelijke effecten die tegenspoed bij kinderen ook kan hebben, zoals een hogere mate van emotionele reactiviteit in het aangezicht van stress. We leren nog steeds over alle manieren waarop dit de hersenen kan beïnvloeden, maar we hebben op zijn minst voldoende informatie om een vrij duidelijk verband te leggen tussen deze ontwikkelingsveranderingen in de hersenen, de manier waarop je hersenen reageren op stress en hoe dat kan leiden tot het ontstaan of verergeren van lichamelijke symptomen.

Als je dit leest en denkt bij jezelf "dit ben ik, ik had een stressvolle jeugd", dan ben je het aan jezelf verschuldigd om dit te onderzoeken als een mogelijke factor in de pijnrespons van je hersenen. En als je hiernaar luistert en denkt: "Dit ben ik niet, mijn jeugd was over het algemeen vrij goed", stel jezelf dan deze vraag:

“Hoe zou ik me voelen als mijn eigen kind, of een kind waar ik om geef, precies zo was opgegroeid als ik? Alle ervaringen die ik heb gehad tijdens mijn jeugd? "Denk hier echt een tijdje over na. Als er situaties uit je jeugd zijn die je niet zou willen dat je eigen kind zou ervaren, dan is het de moeite waard om deze link te verkennen. En dit is het geval voor de overgrote meerderheid van de mensen. Het is geen teken dat je een vreselijke jeugd hebt gehad en het is vreemd dat veel kinderen het slechter hebben gedaan dan jij. Maar zelfs situaties die we nu afschrijven omdat 'een piepje in een normale jeugd' de manier waarop de pijncentra van je hersenen zich ontwikkelen, kan beïnvloeden.

Het klinkt eng dat je hersenen zich op bepaalde manieren anders hebben ontwikkeld, maar houd er rekening mee dat dit vaker voorkomt dan niet.

Ongeveer 2/3 van de volwassenen meldt blootstelling aan een ongunstige jeugdervaring. Dit omvat fysiek, seksueel of emotioneel misbruik; lichamelijke of emotionele verwaarlozing; of een vorm van ernstige problemen thuis, zoals echtscheiding of scheiding van ouders, huiselijk geweld, verslaving of middelenmisbruik, psychische aandoeningen of opsluiting. En dit aantal weerspiegelt geenszins het aantal mensen dat mogelijk wordt beïnvloed door hun jeugdstress - dit is alleen representatief voor die specifieke categorieën.

Het is ook belangrijk op te merken dat niet iedereen die deze gebeurtenissen ervaart, depressie, angst of chronische pijn ontwikkelt. Maar er IS een significante relatie tussen de twee. En als je toevallig een of meer van deze aandoeningen heeft ontwikkeld, betekent dit niet dat je iets verkeerd hebt gedaan. Het betekent niet dat je hersenen ook gedoemd zijn om voor altijd pijn te creëren. Het brein is erg plastisch, zelfs in de late volwassenheid, en er zijn verschillende bewezen technieken om deze effecten om te keren, zoals expressief schrijven en cognitieve reframing.

Laten we even het verband bekijken tussen ongunstige ervaringen uit de kindertijd en chronische pijn:

- Uit de gegevens blijkt dat ongunstige ervaringen uit de kindertijd een sterk verband hebben met de ontwikkeling van verschillende mentale en fysieke aandoeningen, waaronder chronische pijn

- We weten niet alles over hoe en WAAROM dit gebeurt, maar we weten wel dat stress bij kinderen de ontwikkeling van de hersenen in sommige belangrijke regio's beïnvloedt

- Die regio's zijn verantwoordelijk voor belangrijke taken zoals emotionele verwerking en angst

- Er wordt aangenomen dat deze veranderingen in ontwikkeling mogelijk verantwoordelijk zijn voor eigenschappen zoals hypervigilentie en mentaal herkauwen, die beide een impact kunnen hebben op hoe uw pijnsysteem reageert op dagelijkse stress

- Maar het goede nieuws is dat het brein erg plastisch is, en je kunt het leren om anders op spanningen te reageren door deze jeugdtrauma's opnieuw te verwerken en in te lijsten.

Hopelijk helpt dat om te verduidelijken WAAROM het belangrijk is om te denken over ervaringen uit de kindertijd tijdens deze reis ...

Een van de experts op dit vlak is Dr. Gabor Maté.


De presentatie van Dr. Maté bevat onderzoeksresultaten, meeslepende en aangrijpende anekdotes uit zijn eigen uitgebreide ervaring in de familiepraktijk en palliatieve zorg, en verhelderende biografieën van beroemde mensen zoals atleet Lance Armstrong, de overleden comedienne Gilda Radner of de beroemde honkballegende Lou Gehrig. De presentatie is gebaseerd op When the Body Says No, een bestsellerboek dat is vertaald in meer dan tien talen op vijf continenten.

Gabor Maté M.D. is een arts en een bestsellerauteur wiens boeken internationaal in twintig talen zijn gepubliceerd. Zijn interesses omvatten de ontwikkeling van kinderen, de eenheid van geest en lichaam bij gezondheid en ziekte en de behandeling van verslavingen. Gabor heeft gewerkt in de palliatieve zorg en als huisarts en veertien jaar lang verslavingsgeneeskunde in Downtown Eastside in Vancouver. Als spreker spreekt hij regelmatig professioneel en leken in heel Noord-Amerika. Zijn boek In The Realm of Hungry Ghosts: Close Encounters With Addiction won de Hubert Evans-prijs voor literaire non-fictie. Hij is adjunct-professor aan de faculteit Criminologie, Simon Fraser University.

Een andere indrukwekkende documentaire is 'The Work':

"Filmmakers Jairus McLeary en Gethin Aldous volgen drie van een grotere groep mannen die zich vrijwillig vier dagen voegen bij een de gedetineerden in de Folsom State Prison in Californië.

Daar ondergaan ze samen met de gedetineerden een heftige groepstherapie waarin verslaving, verdriet, verscheurde familieverbanden en suïcidale gedachten aan bod komen.

Twee keer per jaar vindt deze bijzondere therapiesessie plaats. Gedurende deze vier dagen maken mannen van buitenaf kennis met de mannen binnen, om samen de strijd aan te gaan met hun problemen.

De gedetineerden, waaronder leden van spijkerharde bendes als The Aryan Brotherhood, treden tijdens de sessies op als geroutineerde empathische medetherapeuten.

Hun deelname aan dit soort groepstherapie is niet zonder consequenties voor hun leven in de gevangenis; tegelijkertijd heeft succesvolle deelname invloed op hun mogelijke voorwaardelijke invrijheidstelling."